Прануза Павел (18.3.1918, д. Вылево Добрушского р-на Гомел. обл. – 27.3.2007, г. Минск), поэт, переводчик.
Псевдонимы:
- Прануза Павел Кузьмич
- Полевой П.
- Павлюков П.
- Пранузов Павел
- Пранузов Павлик
Биография:
Родился в семье рабочего. Среднюю школу закончил в Добруше. В 1937-1941 гг. студент филологического факультета Гомельского педагогического института. В годы Великой Отечественной войны служил в зенитной артиллерии. В 1945 г. демобилизовался. Преподавал белорусский язык и литературу в Несвижском педучилище им. Я. Колоса (1945-1956), в СШ №3 г. Несвижа (1956-1978).
Награжден орденами Славы 3-й степени, Отечественной войны 2-й степени, медалями, Почетной грамотой Верховного Совета БССР.
Печататься начал в 1936 г. в районной газете «Сталiнец», потом в «Гомельскай праўдзе», где под псевдонимом Павлюк Пранузов было помещено его стихотворение «Сонца ўпала за дахам». В годы войны стихи П. Пранузы публиковались в армейских и фронтовых периодических изданиях.
Автор 16 сборников поэзии — «Разгневаная зямля», «Добрай ранiцы», «У далекiм раене», «Мае землякi», «Калi верыш», «Непаўторнасць», «Рукi салдата» и др. Издал книги избранных произведений «Родныя мясцiны», «Трываласць», «Сустрэчы», «Мой аўтограф». Будни страны в послевоенные годы, труд белорусского народа, прославление его героического подвига, верность гражданскому долгу, история и современность — основные мотивы лирики П. Пранузы.
Переводил на белорусский язык произведения русских, украинских, латышских, литовских, польских, болгарских поэтов.
Живет в Минске.
Работы автора (библиография):
- Разгневаная зямля: Вершы. — Мн., 1946.
- Калі верыш: Вершы. — Мн., 1963.
- Родныя мясцiны: Вершы. — Мн., 1968.
- Дарогаю жыцця // Пра час і пра сябе. — Мн.: Беларусь, 1966. — С. 279 — 283.
- Непаўторнасць: Вершы. — Мн., 1974.
- Трываласць: Вершы. — Мн., 1978.
- Сустрэчы: Вершы. — Мн., 1983.
- Мой аўтограф: Выбранае. — Мн., 1988.
- Рукі салдата: Вершы. — Мн., 1990.
- Першыя крокі: Вершы. — Мн., 1993.
Об автора (библиография):
- Аляксеў, К. Паэту сваіх землякоў / К. Аляксееў // Ленінец. — 1969. — 13 снежня.
- Блохин, В. Великое заседание открыто / В. Блохин // Знамя юности. — 1968. — 23 мая.
- Гамолка, М. З любоўю да дзяцей / М. Гамолка // Настаўніцкая газета. — 1983. — 2 лютага.
- Гаўрусеў, С. Сакрэты няхітрай лабараторыі / С. Гаўрусеў // Літаратура і мастацтва. — 1964. — 21 лютага.
- Грынчык, С. Слаўнай дарогай бурлівага жыцця / С. Грынчык // Добрушскі край. — 2003. — 18 сакавіка.
- Даніленка, М. Ад роднай зямлі / М. Даніленка // Гомельская праўда. — 1968. — 16 сакавіка.
- Даніленка, М. Ручаек прабіваецца да ракі / М. Даніленка // Гомельская праўда. — 1969. — 12 жніўня.
- Даніленка, М. Салдацкая Слава / М. Даніленка // Гомельская праўда. — 1998. — 17 сакавіка.
- Забалоцкая, Л. Яны ўсміхаюцца былому / Л. Забалоцкая // Пралеска. — 1992. — № 4. — С. 20 — 21.
- » І верш паранены вайной» // Літаратура і мастацтва. — 1995. — 19 мая. — С. 7.
- Кухараў, С. Яго перадавое слова / С. Кухараў // Чырвоная змена. — 1988. — 17 сакавіка.
- Ліпскі, У. Паэт у адпачынку не бывае / У. Ліпскі // Літаратура і мастацтва. — 2003. — 14 сакавіка. — С. 13.
- Макарэвіч, В. Не экскурсантам, а салдатам… / В. Макарэвіч // Літаратура і мастацтва. — 1998. — 13 сакавіка.
- Макарэвіч, А. Шчыра, ад сэрца / А. Макарэвіч // Настаўніцкая газета. — 1963. — 21 жніўня.
- Маляўка, М. Паэт у адпачынку не бывае / М. Маляўка // Чырвоная змена. — 1998. — 18 сакавіка.
- Марціновіч, А. Акрылены неспакой / А. Марціновіч // Настаўніцкая газета. — 1978. — 18 сакавіка.
- Марціновіч, А. Гартаваны агнем вайны / А. Марціновіч // Літаратура і мастацтва. — 1993. — 19 сакавіка. — С. 7.
- Мельнікаў, А. Франтавікі / А. Мельнікаў // «Душа прычаліцца крылом да неба…». — Гомель, 1999. — С. 28 — 32.
- Напрамак: Беларусь — Рэйхстаг // Літаратура і мастацтва. — 2004. — 2 ліпеня. — С. 4.
- Прануза Паўлюк // Беларускiя пiсьменнiкi: Бiябiбiягр. слоўн. У 6 т. Т. 5 / Iн-т лiт. iмя Я. Купалы АН Беларусi; Беларус. Энцыкл.; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр iмя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзiса; Рэдкал.: І. Э. Багдановiч i iнш. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 40 — 41.
- Прануза Павел Кузьміч // Генаш, В. С. Літаратурная Гомельшчына / В. С. Генаш, В. І. Смыкоўская. — Гомель, 1991. — С. 37 — 38.
- Прыходзька, П. Аўтограф, напісаны штыком / П. Прыходзька // Літаратура і мастацтва. — 2005. — 17 чэрвеня. — С. 15.
- Прыходзька, П. Мужнасць салдата не старэе / П. Прыходзька // Полымя. — 2003. — № 3. — С. 126 — 128.
- Прыходзька, П. Памяць не бывае на прывале / П. Пыходзька // Літаратура і мастацтва. — 1988. — 18 сакавіка. — С. 7.
- Пысін, А. З глыбінных вытокаў / А. Пысін // Звязда. — 1968. — 17 сакавіка.
- Сабаленка, Р. З першакрынiц: Паўлюку Пранузе — 50 гадоў / Р. Сабаленка // ЛiМ. — 1968. — 15 сак.
- Стрыбук, П. Віншуем юбіляра / П. Стрыбук // Ленінец. — 1978. — 18 сакавіка.
- Тартоўскі, І. Каб клікала дарога / І. Тартоўскі // Чырвоная змена. — 1978. — 19 сакавіка.
- Фянько, С. Вы, таварыш капітан, не ў адстаўцы / С. Фянько // Культура. — 1998. — 12 — 15 мая; Настаўніцкая газета. — 1998. — 17 сакавіка.
- Хорсун, С. Не старэе жыцця каляндар / С. Хорсун // Настаўніцкая газета. — 1988. — 16 сакавіка.
- Шимук, В. Искренний голос / В. Шимук // Сельская газета. — 1968. — 23 марта.
- Штэйнер, І. Спасцігаючы праўду жыцця / І. Штэйнер // Гомельскі універсітэт. — 2003. — 27 сакавіка.