Говорушко Ефим Максимович (15.10.1911, д. Остров Рогачевского р-на Гомел. обл. — 3.6.1992, г. Смолевичи, Минск. обл.), прозаик, публицист.
Биография:
Из крестьянской семьи. Рано потеряв родителей, воспитывался в детском доме №5 г. Бобруйска. В 1935 г. окончил Минский высший педагогический институт. Преподавал белорусский язык и литературу в Смолевичах. Был репрессирован, реабилитирован в 1955 г. После освобождения работал мастером, учителем, директором детского дома.
Рассказы печатал в газетах «Пiянер Беларусi», «Настаўнiцкая газета», «Чырвоная змена», «Мiнская праўда», в русских газетах «Лесная промышленность», «Северная правда» (г. Кострома), журнале «Советская Отчизна», коллективном сборнике «Бацькаўшчына» (1992). Его публицистические статьи помещались в журналах «Маладосць», «Беларусь», «Бярозка», «Неман», коллективном сборнике «Праўда гiсторыi. Памяць i боль» (1991). Напечатал несколько статей о жизни и творчестве академика И. Замотина. Составитель книги И. Замотина «Произведения» (1991). В последние годы жизни работал над составлением антологии поэзии репрессированных поэтов «Песня падуладных».
Работы автора (библиография):
1930.
- Калецтва: [Апавяданне] // Узвышша. N 6.
1934.
- Надзiна геройства: [Апавяданне] // Пiянер Бел. 10 верас.
1936.
- [Пра аповесць Галавача «Носьбiты нянавiсцi»] // ЛіМ. 27 верас.
1958.
- Сентябрьской ночью: [Апавяданне] // Сев. правда. 23 окт.
1959.
- На дороге: [Апавяданне] // Сов. Отчизна. N 6;
- Доверие: [Рассказ] // Лесная пром-сть. 4 авг.
1961.
- Вымпел на мачте: [Апавяданне] // Лесная пром-сть. 6 апр.
1963.
- Наш Макаранка: [Да 75-годдзя з дня нараджэння] // Маладосць. N 3.
1964.
- Мы любiм яго // ЛіМ. 14 студз.
1965.
- Сумленне: [Апавяданне] // Мiн. праўда. 7 верас.
1969.
- Флаг на мачце: [Апавяданне] // Мiн. праўда. 29 студз.;
- Песня глушцоў: [Навела] // Там жа. 16 лют.;
- Летапiс эпохi: [Рэц. на кн.: Лынькоў М. Летапiс эпохi. Мн., 1968] // Настаўн. газ. 25 студз.
1973.
- Ад роднай зямлi i гоману: [Рэц. на кн.: Александровiч С. На шырокi прастор. Мн., 1972] // Настаўн. газ. 10 кастр.
1974.
- Зайчык: [Быль] // Мiн. праўда. 14 снеж.
1977.
- Простае шчасце: [Нарыс] // Беларусь. N 10;
- Свет дзiцяцi: [Рэц. на кн.: Шаховiч М. Падарунак. Мн., 1976] // Настаўн. газ. 6 жн.
1978.
- Радкi, згартаваныя працай: [Рэц. на кн.: Шавель К. Музыка нiвы. Мн., 1977] // Беларусь. N 8.
1979.
- Крынiца творчасцi // Настаўн. газ. 20 чэрв.
1980.
- Аленчына радасць: [Апавяданне] // Бярозка. N 3;
- казачнае i рэальнае: [Рэц. на кн.: Шушкевiч С. Лiса з магнiтафонам. Мн., 1979] // Звязда. 5 жн.;
- Вышынi скараць…: [Рэц. на кн.: Паўлаў У. Каласы радкоў: Вершы. Мн., 1979] // Настаўн. газ. 19 лiп.
1981.
- Аленчына радасць: [Апавяданне] // Чырв. змена. 23 жн.
1982.
- Колас i Замоцiн // Маладосць. N 11;
- Поэзия времени // Гродн. правда. 5 мая;
- Клапатлiая мацi: [Навела] // Мiн. праўда. 10 лiп.;
- Велiч палымяных радкоў // Настаўн. газ. 7 жн.
1983.
- Па заклiку сэрца: [Нарыс] // Бярозка. N 3;
- И ученый, и педагог // Неман. N 12;
- Крыгаход: [Апавяданне] // Мiн. праўда. 8 лiп.;
- Гарошына: [Апавяданне] // Настаўн. газ. 20 жн.
1984.
- Кемлiвы Русак; Замалеўка з натуры // Мiн. праўда. 19 мая;
- Балкон: [Апавяданне] // Настаўн. газ. 9 мая;
- З любоўю да дзяцей: [Рэц. на кн.:Шушкевiч С. Казачны церам. Мн., 1983] // Настаўн. газ.23 чэрв.;
- Аленчына радасць: [Апавяданне] // Нiва. 1 крас.
Об авторе (библиография):
- Гаварушка Яфiм // Беларускiя пiсьменнiкi: Бiябiблiягр. слоўнiк. У 6 т. Т. 6 / Iн-т лiт. iмя. Я. Купалы АН РБ, Беларус. Энцыкл.; Пад рэд. А. В. Мальдзiса; Рэдкал.: I. Э. Багдановiч i iнш. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 561.