Лавшук Степан Степанович (28.7.1944, г.п. Василевичи Речицкого р-на Гомел. обл.), критик, литературовед. Член СП Беларуси с 1982 г.
Биография:
Родился в рабочей семье. После окончания Василевичской СШ №2 (1961) работал рабочим в Пермской области, в Василевичах. Закончил филологический факультет БГУ (1967). Работал преподавателем белорусского языка и литературы, заместителем директора школы в Дятловичской, Лахвенской средних школах, заведовал отделом в Лунинецком райкоме комсомола. В 1970-1973 гг. занимался в аспирантуре при Институте литературы им. Я. Купалы АН БССР, после окончания и защиты кандидатской диссертации (1974) работает сотрудником этого института.
С 1972 г. выступает как критик, литературовед. Исследует проблемы современной драматургии. Автор книг «Сучасная беларуская драматургiя», «Станаўленне беларускай савецкай драматургii», «Кандрат Крапiва i беларуская драматургiя» и др.
Работы автора (библиография):
- Проблемы современной белорусской драматургии (Конфиликты и характеры): Атореф. дис. канд. филол. н. — Мн, 1974
- З думкай пра сучаснiка: Агляд сучаснай беларускай драматургii.- Мн., 1977 (Материал в помощь лектору).
- Сучасная беларуская драматургiя. — Мн., 1977. Рец.: Бугаеў Д.
- З маладым запалам // Полымя. — 1978. — №6
- Дзiвiн М. Драматургiя ў руху // ЛіМ. — 1977. — 16 вер.
- Першы народны артыст БССР. — Мн., 1982
- Высокiя арбiты грамадзянскасцi: (Метадычныя рэкамендацыi па прапагандзе твораў народнага пiсьменнiка). — Мн., 1984
- Станаўленне беларускай савецкай драматургii (20-х — пач. 30-х гг.). — Мн., 1984. Рец.: Грынчык М.
- На этапе cтанаўлення // ЛіМ. — 1985. — 17 мая
- Смольскi Р. Сугучнасць часу // Полымя. — 1985. — №11
- Кандрат Крапiва i беларуская драматургiя. — Мн., 1986
- У. I. Ленiн i Кастрычнiцкая рэвалюцыя ў беларускай лiтаратуры. — Мн., 1987 / Соавт. В. Гниломедов, Л. Савик.
- На драматургiчных скрыжаваннях. — Мн., 1989.
- Зарастаюць асакою // Гомел. праўда. — 1963. — 17 жн.
- Хай здзейснiцца мара // Пiянер Беларусi. — 12 лiп.; Шахцерская слава // Там же. — 1972. — 26 лiп.
- Большая проблема «малых театров» // Советская Белоруссия. — 17 окт. — 1973.
- Узмужненне жанру // Весцi АН БССР. Сер. грамад. н. — №4;
- На ўсесаюзнай сцэне // Голас Радзiмы. — №18;
- Конфликт в драматургии // Неман. — №11;
- Спяваюць чыгуначнiкi // Звязда. — 13 лют.;
- Адданасць тэме: [Рец. на кн.: Сачанка Б. Памяць. — Мн., 1973] // Там же. — 13 лiст.;
- З вышынi сучаснасцi // Мiн. праўда. — 18 вер.; Праз пошукi да адкрыццяў // Там же. — 29 снеж. — 1974.
- Во имя будущего: [Рец. на кн.: Мурашко Р. Сын. — Мн., 1973] // Неман. — №8;
- Майстэрства прапагандыста // Звязда. — 7 сак.;
- Драматургiя ў прызме сучаснасцi // Там же. — 11 крас.;
- Сталы погляд: [Рец. на кн.: Юрэвiч У. Погляд. — Мн., 1974] // Там же. — 16 жн.;
- З верай у чалавека: [Рец. на кн.: Пальчэўскi А. Запознены пасаг. — Мн., 1973] // Мiн. праўда. — 21 вер.;
- Драма неўмiручасцi // Там же. — 2 лiст. — 1975.
- Праблема асобы ў беларускай гiстарычнай драматургii // Весцi АН БССР. Сер. грамад. н. — №3;
- На пазiцыях сацыялiстычнага гуманiзму // Голас Радзiмы. — №6;
- Дарогамi ваенных гадоў // Там же. — №20: [Рэц. на кн.: Мядзелка П. — Сцежкамi жыцця. Мн., 1974] // Неман. — №10;
- Кiрунак пошукаў — сучаснасць // Полымя. — №2;
- Год змагання i славы: [Рец. на кн.: Навуменка I. Сорак трэцi. — Мн., 1974] // Там же. №6;
- З увагай да людзей: [Рец. на кн.: Парахневiч М. Зара-заранiца. — Мн., 1975] // Знамя юности. — 6 июля;
- Трасянка з чужых публiкацый // ЛіМ. — 26 вер.;
- Творчы неспакой драматурга // Мiн. праўда. — 14 кастр. — 1976.
- Даследуецца лiтаратурная навука // Весцi АН БССР. Сер. грамад. н. — №5;
- Эхо недавней истории: [Рец. на кн.: Мушынскi М. Беларуская крытыка i лiтаратуразнауства: 20-30 гады. — Мн., 1975] // Неман. №11;
- Дарога праз вайну: [Рэц. на кн. Дамашэвiч У. Порахам пахла зямля.- Мн., 1975] // Полымя. — №5;
- Лес купалаўскай «Паўлiнкi» // Голас Радзiмы. — 29 лiп.; Такая гэта прастата // Звязда. — 19 верас.;
- Мудрость таланта // Знамя юности. — 2 марта;
- Пачатак паэтычнай дарогi: [Рец. на кн.: Камароускi А. Пачатак. — Мн., 1975] // Мiн. прауда. — 22 мая. — 1977.
- Андрей Макаенок // История белорусской советской литературы. -Мн., 1977;
- Падзенне Змiцера Апанасавiча: [Рэц. на кн.: Семашкевiч Р. Бацька ў калаўроце. Мн., 1976] // Полымя. — №6;
- Заслужыў удзячнасць нашчадкаў: [Рец. на кн.: Ядвiгiн Ш. Выбраныя творы. — Мн., 1976] // Голас Радзiмы. — 13 студз.;
- Пасля блакаднага пекла: [Рец. на кн.: Пташнiкаў I. Найдорф. — Мн., 1976] // Звязда. — 12 крас.;
- На ўзмежжы чалавечнасцi i дзелавiтасцi // Там жа. — 21 кастр.;
- Усталяванне чалавечнасцi // ЛіМ. — 18 лют.;
- Нетыпова аб тыповым: [Рец. на кн.: Яскевiч А. У свеце мастацкага твора. — Мн., 1977] // Там жа. — 21 кастр. — 1978.
- Заснаванне драматургiчных традыцый // Беларуская дакастрычнiцкая драматургiя. — Мн.;
- Драматургiя // Беларуская лiтаратура i праблема сучаснасцi. — Мн.;
- Спраўджаныя надзеi: [Рец. на кн.: Васiлевiч А. Мыс Добрай Надзеi. — Мн., 1977] // Полымя. — №1;
- На шляхах сталення: [Рец. на кн.: Лойка А. Гiсторыя беларусскай лiтаратуры: Дакастрычнiцкi перыяд. — Мн., 1977. Ч.1] // Звязда. — 4 кастр.;
- А майстэрства прыйдзе // ЛіМ. — 27 кастр.;
- Талент, аддадзены народу // Мiн. праўда. — 6 студз. — 1979.
- Чтоб люди не печалились: Штрихи к творческому портрету А. Макаенка // Неман. — №2. — 1980.
- Гэта яго лес // Макаенак А. Выбр. тв.: У 2 т. Мн. Т. 1;
- Пра першага народнага: [Рец. на кн.: «Адхiнуушы заслону часу…». — Мн., 1979] // Полымя. — №2;
- Вяртаючыся да вытокаў: [Рец. на кн.: Усiкаў Я. Беларуская камедыя: Лiтаратурна-крытычныя нарысы. — Мн., 1979] // Там же. №9;
- У неспакойным пошуку // ЛіМ. — 19 верас.;
- Сiлай эмацыянальнага ўздзеяння: [Рец. на кн.: Кудравец А. На балоце скрыпелi драчы: Апавяданнi. — Мн., 1979] // Мiн. праўда. — 12 студз. — 1981.
- Лiтаратура перыяду грамадзянскай вайны i 20-х гг.(драматургiя); Лiтаратура 30-х гг. (драматургiя) // Гiсторыя беларускай савецкай лiтаратуры. — Мн., Ч. 1. 1982.
- Лiтаратура на сучасным этапе (З сярэдзiны 50-х гг.): [Драматургiя];
- Андрэй Макаенак // Гiсторыя беларускай савецкай лiтаратуры. — Мн. Ч. 2;
- З плеяды пачынальнiкаў // Тэатр. Мiнск. — №3;
- Лунаў яго талент высока: Пра лiтаратурную спадчыну У. Галубка // ЛіМ. — 14 мая;
- I сення — на афiшы…: П`есы А. Макаенка на Купальскай сцэне // Там же. — 4 чэрв. -1983.
- Рэвалюцыяй акрылены талент // Галубок У. Творы. — Мн., 1984.
- З чыстых крынiц // П`есы. — Мн.; Узыходжанне на драматычны Парнас // Мастацтва Бел. — №7;
- От истоков: [Рец. на кн.: Гiсторыя беларускага тэатра. — Мн., 1983. Т. 1] // Неман. — №9.
Об авторе (библиография):
- Землякі — дзеячы навукі і культуры : Лаўшук Сцяпан Сцяпанавіч // Памяць: Гіст.- дакум. хроніка Рэчыц. р-на. У 2-х кн. Кн.2 / Укл. П. П. Рабянок. — Мн.: Беларусь, 1998. — С. 248 — 249.
- Лаўшук Сцяпан Сцяпанавіч // Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд) і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — С. 162 — 163.
- Лаўшук Стяпан Сцяпанавiч // Беларускiя пiсьменнiкi: Бiябiблiягр. слоўнiк. У 6 т. Т. 4 / Iн-т лiт. iмя Я. Купалы АН РБ, Беларус. Энцыкл.; Пад рэд. А. В. Мальдзiса; Рэдкал.: I. Э. Багдановiч i iнш.- Мн.: БелЭН, 1994. — С. 21.
- Лаўшук Сцяпан Сцяпанавіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. У 5 т. Т. 3: Карчма — Найгрыш / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал.рэд.) і інш.- Мн.: БелСЭ,1986. — С. 207.
- Прыгодзіч З. Праблемы сучаснасці ў люстры літаратуры // Полымя. — 1978. — № 12.
-
Баўтрэль, І. Драматургія на стыку навук / Інеса Баўтрэль // Літаратура і мастацтва. – 2019. – 9 жніўня. – С. 5.